Wrzesień to czas wytężonej pracy dla wielu specjalistów, ponieważ to właśnie we wrześniu wiele dzieci rozpoczyna edukację przedszkolną, zajęcia wczesnego wspomagania lub dodatkowe zajęcia specjalistyczne.

To czas diagnoz, ocen, obserwacji, testowania, mierzenia i badania. A wszystkie te działania zmierzają do jednego celu – poznania potrzeb dziecka w dziedzinie rozwoju jego umiejętności społecznych, komunikacyjnych, poznawczych oraz samodzielności.

To także czas pisania programów edukacyjno – terapeutycznych.

Co powinno znaleźć się w programie terapeutycznym dziecka w spektrum autyzmu?

Pytanie jest trochę przewrotne, ponieważ każde dziecko jest indywidualnością i posiada swoje indywidualne potrzeby, na które należy w programie odpowiedzieć. Więc nie można wszystkich dzieci wrzucić do jednego worka i podać wzorca idealnego programu dla każdego z nich.

Ale prawdą jest, że pomiędzy zróżnicowanymi pod każdym względem dziećmi w spektrum istnieją pewne podobieństwa w zachowaniach, zainteresowaniach czy sposobach radzenie sobie z problemami, więc można w dużym przybliżeniu określić parę celów, które będą odpowiednie dla wielu z nich.

Jednym z takich „utylitarnych” celów czy innymi słowy potrzeb, jakie trzeba zaspokoić jest konieczność wsparcia dziecka w rozwoju komunikacji.

Jeden cel, ale u wielu dzieci będzie on realizowany na różne sposoby. Dla jednego dziecka będzie to rozwijanie wokalizacji jako bazy do rozwoju mowy, u innego wprowadzenie książki komunikacyjnej, a jeszcze u innego poszerzanie słownictwa i rozwój form komunikacyjnych.

Niezależnie jednak od formy komunikacji – czy to będzie komunikacja werbalna, obrazkowa czy bazująca na systemie gestów dzieci będą musiały nauczyć się podobnych funkcji komunikatów.

Co to oznacza?

Że będą musiały nauczyć się proszenia, wchodzenia w słowne interakcje z dorosłymi lub rówieśnikami, inicjowania kontaktu społecznego, zapraszania do aktywności, wyjaśniania abstrakcji, wyrażania i opisywania emocji, zadawania pytań czy utrzymywania rozmowy.

Każdy z tych celów – już stosunkowo konkretny można jeszcze bardziej doprecyzować. I dobrze jest to robić, ponieważ im bardziej szczegółowy cel tym łatwiej go realizować.

Zatrzymajmy się na proszeniu.

Jest dla dziecka w spektrum autyzmu kluczową umiejętnością. Dlaczego?

Ponieważ kiedy dziecko uczy się prosić to dowiaduje się, że warto się odzywać. Proszenie to nie tylko słowo „proszę” lub „daj. To kilkanaście umiejętności, na które warto zwrócić uwagę i je ze szczególną troską rozwijać, ponieważ ich rozwój warunkuje późniejsze sukcesy w innych obszarach komunikacji.

Najpierw dziecko uczy się:

• Prosić o rzeczy, które są dla niego wzmacniające i które widzi;
• Prosić o ulubione aktywności;
• Prosić dorosłego, a potem dopiero prosić rówieśnika;
• Prosić o przedmioty, których mu brakuje do wykonania aktywności lub rutynowego ciągu;
• Prosić o atrakcyjne przedmioty, których dziecko nie widzi;
• Prosić o pomoc;
• Prosić o ukierunkowanie uwagi;
• Proszenie o udzielenie informacji.

Dużo, to prawda, ale jeżeli terapeuta skupi się na rozwijaniu każdej z wymienionych płaszczyzn proszenia zbuduje mocny FUNDAMENT do rozwoju kolejnych umiejętności komunikacyjnych.

Ponieważ rozwój komunikacji jest bardzo szerokim celem, zawierającym w sobie tysiące drobnych umiejętności – małych celów, to aby się nie zgubić w tym gąszczu potrzeb dziecka warto je rozpoznawać, a potem zaspokajać wg jakiegoś klucza.

Dobrym pomysłem jest wykorzystanie kompleksowego narzędzia, które pozwoli:

• Po pierwsze dokładnie ocenić deficyty w komunikacji;
• Po drugie zaobserwować co powoduje, że te deficyty występują;
• I po trzecie warto mieć narzędzie, które pozwoli nam surowe dane na temat potrzeb, deficytów, trudności przełożyć szybko na plan działań.

Czy jest takie narzędzie, które będzie odpowiadało na potrzeby dziecka w spektrum autyzmu?

Jest i warto z nim się zapoznać. Mowa jest o Programie do oceny umiejętności językowych i społecznych dzieci z autyzmem i innymi zaburzeniami rozwoju VB MAPP.

Kompleksowe narzędzie do diagnozy, ale też doskonała pomoc w tworzeniu programów. Dostosowany i przygotowany dla dzieci w spektrum, więc uwzględnia ich specyficzne trudności i potrzeby.

Więcej na temat narzędzia w szkoleniu dostępnym w ofercie naszego CENTRUM.

Warto zapoznać się, nauczyć wykonywać i stosować w codziennej praktyce.